گروه آموزشی هنر آبی

وقتی صحبت از موضوع اکسپوژر (Exposure) یا نوردهی می شود سه المان اصلی که در میزان آن تاثیر گذارند ، یعنی سرعت شاتر، اندازه دریچه دیافراگم (نمایش با عدد F) و ISO مطرح می شوند. گاهی به دلیل نوردهی بیش از حد رنگ آبی آسمان را از دست می دهید یا هنگام عکس گرفتن از پرنده ای کوچک، با نوردهی زیادی آن رو به رو می شوید. در این مطلب به تصحیح نوردهی یا جبران نوردهی می پردازیم.

به بیان ساده، یعنی چقدر عکس روشن یا تاریک شود. اگر مطالب لنزک را دنبال می کنید احتمالا با اصطلاحات نوردهی بیش از حد یا Overexposed ( عکس زیادی نوردهی شده و جزئیات هایلایت ها ناخوانا است) و نوردهی نا کافی یا Underexposed (تقریبا اطلاعاتی در سایه ها وجود ندارد) آشنا هستید.

وقتی این مقدار را کم و زیاد می کنید دوربین بنا بر تنظیمات نوردهی موجود، عکس را روشن تر یا تاریک تر می کند. مثلا به دلیل سرعت شاتر زیاد ( کوتاه مدت) یا دریچه دیافراگم کوچک (عدد f بزرگتر) در شرایطی خاص عکس کم نور شده پس باید نوردهی را تصحیح یا به اصطلاح «جبران» کنید. دکمه EV، این کار را بسته به حالتی که در آن عکاسی می کنید با تغییر سرعت شاتر یا اندازه دیافراگم انجام می دهد. از این دکمه می توانید در سه حالت عکاسی p (خودکار برنامه‌ریزی شده)، حالت TV یا S (اولویت سرعت شاتر) و AV یا A (اولویت دریچه دیافراگم) استفاده کنید.

اگر در حالت عکاسی P باشید دوربین برای جبران (تصحیح) نوردهی سرعت شاتر و/یا اندازه دریچه دیافراگم را تغییر می دهد. وقتی در حالت S عکس می گیرید، از آنجا که شما سرعت شاتر را تعیین می کنید، دوربین فقط اندازه دریچه دیافراگم را تنظیم می کند. و در آخر حالت A، دوربین فقط سرعت شاتر را تنظیم می کند چراکه اندازه دیافراگم را شما تعیین می کنید.
از این دکمه برای حالت دستی (manual) نمی توان استفاده کرد چراکه هم سرعت شاتر و هم اندازه دریچه دیافراگم را شما به صورت دستی مشخص می کنید.

عکس ذیل در حالت A گرفته شده و هنوز به دکمه EV دست نزده ایم. دوربین سرعت شاتر را ۱/۶۴۰ ثانیه انتخاب کرده است.

با استفاده از دکمه EV، مقدار ۱+ EV را انتخاب کردیم و عکس بعدی را گرفتیم و سرعت شاتر ۱/۳۲۰ ثانیه شد.

با انتخاب ۲+ EV سرعت شاتر ۱/۱۶۰ ثانیه شد

در ۲- EV سرعت شاتر به ۱/۲۵۰۰ ثانیه رسید

فرض کنید می خواهید از یک پرنده در حال پرواز عکس بگیرید. پرنده ها بسیار سریع هستند پس باید یک سرعت شاتر خیلی سریع انتخاب کنید تا هم حرکت پرنده را به خوبی ثبت کنید و هم ریسک مات شدن عکس کم شود. از طرفی می خواهیم دریچه دیافراگم را تا حد ممکن باز کنیم که نور عکس مناسب باشد. پس به حالت A یعنی اولویت دریچه رفته و کوچکترین عدد F موجود را ( بزرگترین اندازه دریچه دیافراگم) انتخاب می کنیم. و برای سریع تر کردن سرعت شاتر از دکمه EV استفاده کرده و آن را پایین یعنی سمت منفی می آوریم تا سرعت شاتر زیاد شود.

همیشه سوژه مثل گل بالا نسبت به کادر بزرگ نیست. مثلا وقتی از یک پرنده کوچک عکس می گیرید شاید یک دهم کادر را هم اشغال نکند. در مطلبی از نورسنجی و حالات آن گفتیم، وقتی از این سوژه کوچک عکس می گیرید باید از نورسنجی نقطه ای استفاده کنید اما ممکن است در هر حال بعد از عکس گرفتن زمینه به خوبی نوردهی شود اما سوژه که پرنده ای کوچک است بیش از حد نوردهی شده و در نتیجه خیلی از جزئیات را از دست بدهید. در این حالت با دکمه EV نوردهی را یک پله کم کنید تا ببینید آیا جزئیات بر می گردند یا خیر. در عکس های زیر همین کار انجام شده است.

می خواهید از یک منظره با آسمان روشن عکس بگیرید. هنگامی که با تنظیمات نرمال EV عکس می گیرید احتمالا زمین به خوبی ثبت شده اما آسمان بیش از حد نوردهی می شود. حال چه باید کرد؟ نوردهی را با دکمه EV کم کنید و عکس دیگری بگیرید تا رنگ آبی آسمان به خوبی ثبت شود. بعدا می توانید این دو عکس را در فوتوشاپ با هم ترکیب کرده و یک عکس زیبا داشته باشید.

پایان آموزش جبران دوردهی