نوعي چاپ كه در حال حاضر به شکل وسیعی به منظور چاپ مجله، بروشور، کاتالوگ، پوستر، کتاب و ... موررد استفاده قرار میگیرد، چاپ افست نام دارد. این چاپ عموماً بر روی کاغذ، فلز و یا نایلون انجام میشود و تعداد تیراژ آن بیشتر از 1000 عدد میباشد.
کیفیت چاپ عالی و مورد پسند بسیاری از مشتریان است. دستگاه هایی که برای چاپ افست مورد استفاده قرار میگیرند،دستگاه هاي چاپ افست بسته به مدل داراي سايز چاپ از 50*35 سانتي متر تا 100*70 و حتي در موارد محدود تا سايز 140*100 مي باشند.
در چاپ افست از مدل رنگ CMYK استفاده مي شود و هر رنگ به صورت جدا گانه بر روي كاغذ چاپ ميشود و عمل تركيب رنگ بر روي كاغذ صورت ميگيرد.برخي از دستگاه هاي چاپ افست داراي يك ستون رنگ هستند يعني در هر بار مكش كاغذ فقط مي توانند يك رنگ را روي كاغذ چاپ كنند. برخي از دستگاه ها دو رنگ و برخي نيز چهار رنگ هستند كه چاپ هر چهار رنگ را با يك بار مكش كاغذ انجام مي دهند. برخي از دستگاه هاي چاپ افست 5 رنگ هستند كه علاوه بر چاپ هم زمان CMYK ميتوانند چاپ رنگ پنجم (مثلاً نقره اي يا طلايي يا رنگ هاي ساختگي) و يا حتي چاپ ورني را انجام دهند.
در برخی دستگاه های چاپ افست، یک ستون رنگ وجود دارد که در هر بار مكش كاغذ مي توانند تنها يك رنگ را روي كاغذ چاپ نمایند. در برخي دیگر از دستگاهها نیز دو رنگ یا چهار رنگ وجود دارد كه چاپ هر چهار رنگ را با يك بار مكش كاغذ انجام مي دهند.
دستگاه هاي چاپ افست که قابلیت چاپ با 5 رنگ دارند میتوانند علاوه بر چاپ هم زمان CMYK، چاپ رنگ پنجم برای مثال نقره اي يا طلايي يا رنگ هاي ساختگي و يا چاپ ورني را نیز انجام دهند.
تكنولوژي چاپ افست كمي پيچيده است. در اين تكنولوژي براي چاپ هر رنگ بر روي كاغذ از سه استوانه ي اصلي استفاده ميشود (تصویر زیر). به دور غلطك اول صفحه اي فلزي از جنس آلومينيوم كه به آن پليت يا زينك ميگويد پيچيده مي شود. اين صفحه ي فلزي قبلاً در واحد پيش از چاپ موسوم به ليتوگرافي ساخته مي شود. در ليتو گرافي فايلي كه براي چاپ ارسال شده است به چهار رنگ تشكيل دهنده ي آن (CMYK) تقسيم شده و فايل مربوط به هر رنگ با نوعي از مواد پليمري مخصوص بر روي سطح ورقه ي آلومينيومي چاپ ميشود. جنس سطح زينك يعني بخشهايي كه از ماده ي پليمري پوشانده شده است به گونه ايست كه به هيچ عنوان مركب را به خود جذب نميكند اما جاذب آب مي باشد. جنس بخش پليمري به گونه ايست كه دقيقاً برعكس عمل مي كند يعني مركب را جذب كرده و آب را جذب نمي كند. اگر به تصوير 1 نگاه كنيد متوجه مي شويد كه دو غلكط كوچك با غلطك اصلي زينك در تماس هستند . يكي از آنها با محفظه ي آب در تماس است و ديگري با محفظه ي مركب. غلطك زينك بسته به تصويري كه با مواد پليمري بر سطح آن نقش بسته مركب را از غلطك جذب مي كند و در ساير بخش ها فقط مرطوب مي شود. سپس اين رنگ جذب شده را به غلطك پاييني كه از جنس لاستيك مي باشد منتقل مي كند اين غلطك هم بر روي كاغذ ميچرخد و مركب را به سطح كاغذ منتقل مي كند. غلطك زيرين وظيفه ي فشار دادن كاغذ به غلطك لاستيكي را بر عهده دارد.
يك دستگاه چاپ افست چهار رنگ
(تشخيص چهار رنگ بودن دستگاه با توجه به تعداد ستون هاي رنگ به راحتي امكان پذير است)
چون چاپ رنگها در سيستم چاپ افست به صورت جدا گانه انجام مي شود تطبيق دقيق رنگ ها بر روي هم از موارد بسيار مهم در كيفيت چاپ مي باشد. در دستگاه هاي قديمي تطبيق رنگها به صورت دستي و از طريق سيستم هاي مكانيكي صورت مي گيرفت كه در بسياري از مواقع با اندك خطايي همراه بود كه باعث سايه دار شدن عكس ها و مخصوصاً نوشته ها مي شد. در اين سيستم ها تجربه و دقت مسئول چاپ در رسيدن به كيفيت چاپ مطلوب بسيار مهم بود اما در سيستم هاي جديد تر تطبيق رنگ به صورت كامپيوتري و از طريق سيستم هاي ديجيتال صورت ميگيرد. در اين سيستم ها نقش اپراتور كاهش پيدا كرده است اما كاربران اين سيستم ها (كه در ايران به آنها ماشين چي گفته ميشود) بايد داراي توانايي كار با كامپيوتر باشند.
نحوه ي محاسبه ي قيمت چاپ در سيستمِ چاپ افست به اين صورت است كه از يك برگ تا 5000 برگ هزينه اي ثابت براي چاپ دريافت ميگردد و با توجه به اينكه هزينه ي ساخت زينك نيز ثابت بوده و به تيراژ كار بستگي پيدا نميكند با افزايش تيراژ چاپ هزينه ي چاپ هر برگ كاهش مي يابد.به همين دليل از چاپ افست براي چاپ در تيراژ هاي پايين استفاده نمي شود.